foto. Toyota Motor...

Historia Toyoty Land Cruiser

Toyota Land Cruiser - model samochodu terenowego marki Toyota, produkowanego w różnych wersjach od 1954 roku.

Początki

Próby stworzenia samochodu terenowego, głównie z myślą o wojsku, Toyota podjęła w czasie drugiej wojny światowej.
Pierwszy prototyp, o nazwie AK10 powstał w 1941 roku i był mocno wzorowany na amerykańskim Jeepie MB. Jego produkcji jednak nie podjęto.
Tuż po wojnie powstał samochód dla służb obrony kraju na podwoziu przedwojennego, niedużego pick-upa Toyopet SB z nadwoziem typu kombi.
Jednak jedynie tylny napęd i słaby silnik o pojemności 995 cm³ i mocy 28 KM nie spełniały oczekiwań armii.

BJ

W 1951 roku powstał kolejny prototyp samochodu terenowego z myślą o wojsku i zastosowaniach cywilnych.
Nazwano go Toyota Jeep i oznaczono BJ. Pierwsze egzemplarze opuściły fabrykę w 1953 roku.
Po protestach firmy Willys, która już w 1946 roku zastrzegła nazwę Jeep, Toyota w 1954 roku oficjalnie zmieniła nazwę modelu BJ z Toyota Jeep na Toyota Land Cruiser.
Pod względem wyglądu i budowy, model BJ przypominał Jeepa MB, jednak posiadał znacznie większy silnik o większej mocy. Był to silnik benzynowy serii B o pojemności 3380 cm³ i mocy 80 KM.

Oznaczenia numeryczne

W 1955 roku wprowadzono oznaczenia numeryczne. Ich rozszyfrowanie jest stosunkowo proste i wygląda następująco:

• litery umieszczone przed literą J są kodem zastosowanego silnika,
• litera J i pierwsza z dwóch, lub pierwsze dwie z trzech cyfr oznaczają serię podwozia,
• ostatnia cyfra, to oznaczenie wersji podwoziowej, nadwoziowej lub kolejnej modyfikacji.

W pierwszych modelach dodawano jeszcze dodatkowo na końcu kolejne litery oznaczające rodzaj nadwozia, np. V dla oznaczenia wersji Wagon (a w zasadzie Van ze względu na użytkowy charakter tych pojazdów), czyli kombi.
Tak więc Land Cruiser KDJ125 to model na podwoziu serii J12, wyposażony w silnik serii KD (w wersji 1KD-FTV - 3.0 l. turbodiesel), z krótkim, trzydrzwiowym nadwoziem oznaczonym literą 5.

Seria J20

W 1955 roku rozpoczęto produkcję modelu BJ25. Różnił się on wyglądem przedniej części od modelu BJ, tak więc ich odróżnienie nie jest trudne. Podstawową różnicą było przeniesienie reflektorów z błotników na pas przedni.
Modele wojskowe, podobnie jak Jeep MB, pozbawione były drzwi i miały składaną przednią szybę. Modele cywilne przypominały za to pierwsze Land Rovery (z profilu).
W tym samym roku zaprezentowano nowy silnik benzynowy, serii F, stosowany w FJ25.
W 1956 zadebiutował model BJ35. Było to 3-drzwiowe kombi na podwoziu J25, jednak z dużym rozstawem osi.
W 1958 roku pojawiło się podwozie oznaczone J28, dłuższe od J25 ale krótsze od J35.
Produkcję zakończono w 1959 roku.

Silniki:

• B (benzynowy) R6 3.4 l. (3380 cm³), OHV, 85 KM
• F (benzynowy) R6 3.9 l. (3878 cm³), OHV, 105 - 125 KM

Seria J40

W 1960 roku zadebiutował model serii J40. W rzeczywistości był on zmodyfikowaną serią J20.
Po raz pierwszy pojawiła się krótka 3-drzwiowa wersja z całkowicie stalowym nadwoziem (patrz: zdjęcie obok). Zaoferowano trzy podwozia o różnych rozstawach osi, krótkie: J40, J41, J42, średnie: J43, J44, J46 i długie: J45 i J47. Na krótkim i średnim podwoziu powstały wersje z miękkim i twardym dachem a na długim pick-up i kombi.
W 1967 roku długą wersję kombi FJ45V/FJ47V zastąpił model FJ55V.
W ten sposób rozdzielono produkcję Land Cruiserów na dwie odrębne rodziny.

Silniki - (modele w których one występowały):

• B (diesel) R4 3.0 l. (2977 cm³) OHV, 85 KM - (BJ40, BJ43)
• 2B (japoń? diesel) R4 3.2 l. (3168 cm³) OHV, 84 KM - (BJ41, BJ44)
• 3B (diesel) R4 3.0 l. (3431 cm³) OHV, 98 KM - (BJ42, BJ46)
• F (benzynowy) R6 3.9 l. (3878 cm³), OHV, 105 - 125 KM - (FJ40, FJ42(2WD), FJ43, FJ45(I/B/II)
• 2F (benzynowy) R6 4.2 l. (4230 cm³), OHV, 140 KM - (FJ40, FJ43, FJ45(II))
• H (diesel) R6 3.6 l. (3576 cm³) OHV, 90 KM - (HJ45)
• 2H (diesel) R6 4.0 l. (3980 cm³) OHV, 103 KM - (HJ47)

Serię J40 oferowano na świecie do roku 1984, gdy pojawiła się seria J70, lecz w Brazylii produkowano go dalej pod nazwą Bandeirante do 2001 roku.

Bandeirante

Produkcję modelu Land Cruiser Bandeirante rozpoczęto w Brazylii w 1959 roku.
W 1973 zastosowano w nich silniki wysokoprężne firmy Mercedes-Benz.
W 1983 roku, po zaprzestaniu produkcji w zakładach w Japonii Toyoty Land Cruiser w wersji pick-up, ze względu na rosnące zainteresowanie terenową wersją modelu Hilux i przeniesiono ją do zakładów w Brazylii.
Od 1983 roku montowano prostokątne reflektory a dwa lata później zmieniono deskę rozdzielczą. Oprócz modeli odpowiadających japońskiej ofercie, oferowano model o jeszcze dłuższym rozstawie osi i zestawiano ze standardową lub podwójną (2-drzwiową) kabiną (od 1999 roku).
W 1994 roku zastąpiono jednostkę Mercedesa silnikiem 14B. Była to konstrukcja należącej do Toyoty firmy Daihatsu.
Produkcji zaprzestano w 2001 roku, ze względu na normy czystości spalin, których ten silnik nie spełniał.

Silniki stosowane tylko w modelu Bandeirante:

• OM314 (diesel) R4 3.8 l. (3784 cm³) OHV, 85 KM (seria OJ50)
• OM364 (diesel) R4 4.0 l. (3972 cm³) OHV, 90 KM (seria OJ50)
• 14B (diesel) R4 3.7 l. (3661 cm³) OHV, 96 KM (seria BJ50)

Oznaczenia modeli Bandeirante wskazują, że jest to seria J50, jednak zostały one wprowadzone jedynie dla odróżnienia od japońskich wersji J40 i nie mają nic wspólnego z modelem J55 opisywanym poniżej.

J55/56

W 1967 roku długą wersję kombi FJ45V(I) zastąpił model FJ55V. Model ten stał się pierwszym, oddzielnym, dużym, osobowym modelem LC. Linia ta była rozwijana oddzielnie od mniejszych Land Cruiserów.
J55 był pierwszym prawdziwym Land Cruiserem kombi (ang.: Station Wagon) skonstruowanym od podstaw. Samochód zapewniał komfort porównywalny z ówczesnymi samochodami osobowymi. Oprócz wersji podstawowej, oferowano jeszcze model J56(japoń), różniący się paroma detalami.
Można było zamówić model z opuszczaną tylną klapą lub z podwójnymi drzwiami otwieranymi na boki.
W 1975 roku zastąpiono silnik F modelem 2F a w 1979 dodano do oferty na rynek japoński.
Produkcję zakończono w 1980 roku, zastępując go serią J60.

Silniki:

• F (benzynowy) R6 3.9 l. (3878 cm³), 130 - 155 KM
• 2F (benzynowy) R6 4.2 l. (4230 cm³), 140 KM

Ten model Toyoty tak spodobał się władzy ludowej w Chinach, że firma Wuhan (obecnie: Wuhan Zhongyu Automobile) stworzyła łudząco podobny pod względem wyglądu i wymiarów model WH213, produkowany w latach 1980 - 1991.
Jednak nie skopiowano samochodu dokładnie, co widać w przedniej części, która wydaje się nieco bardziej nowocześnie zestylizowana, niż w modelu J55 a silnik R4 miał pojemność 2.4 l. (75 KM).

Seria J60

Seria modeli J60 pojawiła się w 1980 roku zastępując model J55. Rama J6 była podobna do J5 ale wzmocniona a punkty mocowania nadwozia nie pokrywały się w nich.
Nowy model był większy od poprzednika, cięższy i powolny, co jednak nie umniejszało jego zdolności poruszania się w terenie.
Mimo, że przy projektowaniu auta rozważano zastosowanie niezależnego przedniego zawieszenia, to jednak nie zdecydowano się na nie i ponownie zastosowano sztywne mosty napędowe oparte na resorach piórowych.
Oznacza to, że rynek amerykański, coraz ważniejszy dla Toyoty, nie był jedynym branym pod uwagę dla tego modelu.
W 1982 roku wporwadzono niewielkie zmiany i zmieniono oznaczenia z J60 na J61.
W 1984 zmieniono silnik 2F na mocniejszy 3F a w 1986 roku doszedł turbodoładowany silnik diesla 12H-T.
Wersja J62 różniła się od J60 i J61 podwójnymi prostokątnymi reflektorami. Produkcję zakończono w 1989 roku.
Jego następcą został LC serii J80.

Silniki:

• 3B (diesel) R4 3.4 l. (3431 cm³), 98 KM - (BJ60, BJ61)
• 2F (benzynowy) R6 4.2 l. (4230 cm³), 140 KM - (FJ60, FJ61)
• 3F (benzynowy) R6 4.0 l. (3955 cm³), 155 KM - (FJ62)
• 2H (diesel) R6 4.0 l. (3980 cm³), 103 KM - (HJ60)
• 12H-T (turbodiesel) R6 4.0 l. (3980 cm³), 135 KM - (HJ61)

Seria J70

J70 (Heavy duty)

Mocno wysłużonego Land Cruisera J40 zastąpiła w 1984 roku seria J70. Mocna rama, sztywne osie zawieszone na resorach piórowych, czyniły z tego modelu bardzo sprawny i wytrzymały samochód terenowy, zwłaszcza z krótkim i średnim rozstawem osi (J70/71,J73/74). Rama o długim rozstawie osi (J75 - J77) była bazą dla wersji 5-drzwiowej, długiej 3-drzwiowej, w tym podwyższonej Troop Carrier (ang.: transportowiec) mieszczącej do 11 osób, oraz pick-up.
Produkcję modelu 5-drzwiowego zakończono w 1998 roku, natomiast pozostałe wersje produkowane są do dziś w Wenezueli i Australii.
Australijskie wersje przeszły modernizację w 1999 roku i zmieniły oznaczenia na J78 (Troop Carrier) i J79 (pick-up superlong). Główną zmianą było zastosowanie przedniego mostu napędowego z serii J80 i jego zawieszenia opartego na sprężynach śrubowych oraz poszerzenie kabiny.
W 2002 roku pojawił się nowy silnik 1HD-FTE, najmocniejszy z diesli stosowanych w tej serii. Drugim silnikiem stosowanym w Australii jest diesel 1HZ.
W Ameryce Południowej stosuje się za to tylko benzynową jednostkę 1FZ-FE.

Silniki:

• 3F (benzynowy) R6 4.0 l. (3955 cm³), 155 KM - (FJ70, 73/74, 75)
• 3B (diesel) R4 3.4 l. (3431 cm³), 98 KM - (BJ70/73)
• 13B-T (turbodiesel) R4 3.4 l. (3431 cm³), 120 KM - (BJ71/74)
• 2H (diesel) R6 4.0 l. (3980 cm³), 103 KM - (HJ75)
• 1FZ-FE (benzynowy) R6 4.5 l. (4477 cm³), 215 KM - (FZJ70/71, 73/74, 75/78/79)
• 1PZ (diesel) R5 3.5 l. (3470 cm³), 115 KM - (PZJ70, PZJ73, PZJ75, PZJ77)
• 1HZ (diesel) R6 4.2 l. (4164 cm³), 135 KM - (HZJ70/71, 73/74, 77/76, 75/78/79)
• 1HD-FTE (turbodiesel) R6 4.2 l. (4164 cm³), 168 KM - (HDJ78/79)

J70 Prado/Bundera (Light duty)

W 1985 roku pojawiła się wersja J70 o nazwie Bundera (krótki) i Prado (średni i długi rozstaw osi). Była to propozycja dla osób nie wybierających się często w teren a ceniących sobie wygodę i komfort. Zasadnicza różnica w bydowie polegała na układzie przeniesienia napędu.
Zastosowano tu mosty napędowe z Toyoty Hilux a resory piórowe zastąpiono przy wszystkich kołach sprężynami śrubowymi.
Jego produkcję zakończono w 1996 roku, gdy na rynku zadebiutował nowy model Prado serii J90.

Silniki:

• 22R (benzynowy) R4 2.4 l. (2367 cm³), 105 KM (RJ70, 73, 77)
• 22R-E (benzynowy) R4 2.4 l. (2367 cm³),
• 2L (diesel) R4 2.4 l. (2446 cm³),
• 2L-T (turbodiesel) R4 2.4 l. (2446 cm³), 86 KM - (LJ71, 74, 78)
• 2L-TE (turbodiesel) R4 2.4 l. (2446 cm³), 97ps(71kw)
• 3L (diesel) R4 2.8 l.(2779 cm³), 91ps(67kw)
• 1KZ-TE (turbodiesel) R4 3.0 l. (2982 cm³), 130ps(96kw)/145 KM - (KZJ71, KZJ74,KZJ78)
• 3RZ-FE (benzynowy) R4 2.7 l. (2693 cm³), 150 KM (RZJ71/78)

Seria J8

W 1989 roku w klasie dużych samochodów terenowych Toyoty przyszła pora na zmiany. Zaprezentowano nowy model z 5-drzwiowym nadwoziem typu kombi (Station Wagon) serii J80 na rok modelowy następny.
Podstawową zmianą w zawieszeniu było zastosowanie sprężyn śrubowych przy wszystkich kołach w imiejsce stosowanych w modelu J60 resorów piórowych. Tylna oś została przejęta z poprzedniego modelu a przednia zaprojektowana od nowa.
Zawieszenie miało zapewniać maksimum komfortu przy zachowaniu cech pełnowartościowego auta terenowego.
W 1995 roku przeprowadzono drobne zmiany, m.in. zmienił się wygląd deski rozdzielczej. Jego produkcji w Japonii zaprzestano wraz z pojawieniem się serii J100, lecz serię J80 nadal produkuje się w zakładach Toyoty w Wenezueli.
Nosi tam nazwę Land Cruiser 4500 i wyposażany jest wyłącznie w silnik 1FZ-FE.
W ameryce północnej model FZJ80 oferowany był również jako Lexus LX450 w latach 1996 - 1997.

Silniki:

• 3F (benzynowy) R6 4.0 l. (3955 cm³), 155 KM - (FJ80)
• 1FZ-FE (benzynowy) R6 4.5 l. (4477 cm³), 215 KM - (FZJ80)
• 1HD-T (turbodiesel) R6 4.2 l. (4164 cm³), 165 KM - (HDJ80, HDJ81)
• 1HD-FT (turbodiesel) R6 4.2 l. (4164 cm³), 170 KM - (HDJ80, HDJ81)
• 1HZ (diesel) R6 4.2 l. (4164 cm³), 135 KM - (HZJ80 - HZJ81)

Seria J90

W 1996 roku zaprezentowano nowy model Land Cruisera Prado serii J90, który zastąpił J70 Prado/Bundera. Zbudowano go na nowej ramie i zastosowano niezależne zawieszenie wszystkich kół. Przednia oś pochodziła z modelu 4Runner Surf. Nadwozie obejmowało wersję krótką trzydrzwiową J90 i długą pięciodrzwiową J95.
W 1997 zaczęto stosować systemy Active Traction Control (kontrola trakcji) i Vehicle Stability Control. Produkcję w Japonii zakończono w 2002 roku, kontynując ją w zakładach w Kolumbii do dziś. J90 nosi tam nazwę Sumo lub Meru (wersja eksportowa) a J95 Prado.

Silniki:

• 1KD-FTV (turbodiesel) R4 3.0 l. (2982 cm³) DOHC, 170 KM - (KDJ90 - KDJ95)
• 1KZ-TE (turbodiesel) R4 3.0 l. (2982 cm³) OHC, 125 - 145 KM - (KZJ90 - KZJ95)
• 5L-E (diesel) R4 3.0 l. (2986 cm³) OHC, 94 KM - (LJ90 - LJ95)
• 3RZ-FE (benzynowy) R4 2.7 l. (2693 cm³) DOHC, 150 KM - (RZJ90 - RZJ95)
• 5VZ-FE (benzynowy) V6 3.4 l. (3378 cm³) DOHC, 185 KM - (VZJ90 - VZJ95)

Inne nazwy tego modelu to: Land Cruiser Colorado (Wielka Brytania), Land Cruiser II czy Land Cruiser Challenger.

Seria J10

W 1998 roku zaprezentowano nowy, flagowy model Land Cruisera. Wyposażono go w niezależne zawieszenie z przodu, rezygnując jednocześnie ze sztywnej przedniej osi.
Postawiono na komfort, wygodę i właściwości jezdne mając na uwadze, że modele te rzadko kiedy będą opuszczać utwardzone drogi.
W ameryce północnej, oferowana w Japonii Toyota Land Cruiser Cygnus (UZJ100), sprzedawana jest jako Lexus LX470.

J105

Na szczęście Toyota nie zapomniała o tych, którzy potrzebują luksusowego samochodu o dużej zdolności do pokonywania przeszkód terenowych. Jest to w zasadzie oczywiste, wziąwszy pod uwagę wymagające takich aut rynki zbytu.
Do takich miejsc należą m.in. bliski wschód, nieutwardzone drogi Australii, czy bezdroża Afryki. Z myślą o takich rynkach, ale nie tylko, powstał model J105. Nadwozie pozostało bez zmian, z tym, że oferuje się je z podstawowymi silnikami i w uboższych wersjach wyposażenia.
Zasadnicze zmiany kryją się w podwoziu. Zamiast zawieszenia niezależnego zastosowano z przodu sztywny most, znany z poprzedniego modelu (J80). Możliwość zablokowania obydwu dyferencjałów znacznie zwiększa jego mobilność w terenie. Centralny mechanizm różnicowy blokowany jest automatycznie w trybie terenowym o przełożeniu 2.488:1.
Modele J105 sprzedawane są (od 1998 roku) na wszystkich kontynentach poza ameryką północną.
W Europie nie oferuje się go w oficjalnej sieci sprzedaży, lecz sprowadzany jest przez specjalizujące się w tym firmy.

Silniki:

• 1FZ-FE (benzynowy) R6 4.5 l. (4477 cm³) DOHC, 215 KM - (FZJ100, FZJ105)
• 1HD-FTE(turbodiesel) R6 4.2 l. (4164 cm³) OHC, 204 KM - (HDJ100, HDJ101)
• 1HZ (diesel) R6 4.2 l. (4164 cm³), 135 KM - (HZJ105)
• 2UZ-FE (benzynowy) V8 4.7 l. (4664 cm³) DOHC, 238 - 275 KM (UZJ100)

Seria J120

Na salonie samochodowym w Paryżu w 2002 roku zaprezentowano nowy model Land Cruisera/Land Cruisera Prado. Tak jak poprzednik, występuje w dwóch wersjach nadwoziowych, długiej pięciomiejscowej (J120) i siedmiomiejscowej (J121) oraz krótkiej trzydrzwiowej (J125).
System oznaczeń serii J120 stanowi odejście od tego, jaki stosowany był w poprzednich modelach, gdzie 0 oznaczało zazwyczaj krótkie nadwozie a 5 długie. Samochód otrzymał elegancką i dość dyanamiczną stylistykę.

Budowa:

Rama (o profilu zamkniętym) została wzmocniona w stosunku do poprzedniego modelu, poprawiono także sposób mocowania nadwozia do ramy. Napęd przekazywany jest na tylne koła za pośrednictwem sztywnego mostu, prowadzonego na drążkach wzdłużnych, opartego na sprężynach śrubowych. Napęd przedni dołączany. Zawieszenie przednie niezależne, dwa wahacze trójkątne, stabilizatory z przodu i z tyłu.
W wersji długiej opcjonalnie można zamówić tylne zawieszenie pneumatyczne TEMS (Toyota Electronic Modulated Suspension), które pozwala na regulację wysokości nadwozia. System ten oferowany jest z amortyzatorami o zmiennej charakterystyce tłumienia.
W 2005 roku zmieniono charakterystykę silnika 1KD-FTV, podnosząc jego moc ze 163 do 166 KM i znacznie poprawiając przebieg momentu obrotowego.

Lexus:

Na rynku północnoamerykańskim seria J120 występuje tylko jako Lexus GX 470. Wyposażany jest wyłącznie w silnik V8 4.7 l. (VZJ120, VZJ121) połączony z automatyczną skrzynią biegów.

Silniki (rynki zbytu):

• 1KD-FTV (turbodiesel) R4 3.0 l. (2982 cm³) DOHC, 163 - 166 KM - (Europa)
• 1KZ-TE (turbodiesel) R4 3.0 l. (2982 cm³) OHC, 145 KM - (Australia)
• 5L-E (diesel) R4 3.0 l. (2986 cm³) OHC, 94 KM - (Afryka północna)
• 1GR-FE (benzynowy) V6 4.0 l. (3956 cm³) DOHC, 249 KM - (Europa)
• 3RZ-FE (benzynowy) R4 2.7 l. (2693 cm³) DOHC, 150 KM - (Australia, Rosja)
• 2TR-FE (benzynowy) R4 2.7 l. (2693 cm³) DOHC, 163 KM - (Bliski wschód)
• 5VZ-FE (benzynowy) V6 3.4 l. (3378 cm³) DOHC, 185 KM - (Bliski wschód)
• 2UZ-FE (benzynowy) V8 4.7 l. (4664 cm³) DOHC, 270 KM - (USA, Canada - Lexus GX470)

źródło wiadomości: www.moto-portal.pl